(Sources: King County Public Health, CDC)
Thuốc vắc-xin COVID-19 đã có chưa?
Cục Quản Lý Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã cho phép sử dụng khẩn cấp vắc-xin COVID-19 đầu tiên. Nhiều loại vắc-xin khác cũng đang được phát triển và một số loại đang được thử nghiệm lâm sàng trong quy mô lớn với hàng chục nghìn tình nguyện viên để đảm bảo thuốc thật sự an toàn và hiệu quả.
Số lượng vắc-xin COVID-19 sẽ rất hạn chế và bắt đầu đến tiểu bang Washington trước cuối năm 2020. Chúng tôi hy vọng số lượng thuốc sẽ tăng dần và vắc-xin COVID-19 sẽ được phổ biến rộng rãi hơn cho bất kỳ ai muốn c ngừa vào mùa xuân hoặc mùa hè năm 2021.
Ủy Quyền Sử Dụng Khẩn Cấp là gì
Cục Quản Lý Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA) sử dụng Ủy Quyền Sử Dụng Khẩn Cấp (Emergency Use Authorizations), còn được gọi là EUAs, trong các trường hợp khẩn cấp quốc gia để cung cấp một sản phẩm đáp ứng nhu cầu sức khỏe cần thiết. EUA cho phép sử dụng một sản phẩm trước khi sản phẩm đó có đầy đủ giấy phép.
EUA có thể được sử dụng cho các thử nghiệm, thiết bị hoặc phương pháp điều trị. FDA đã ban hành EUA để giải quyết bệnh than, Ebola, H1N1 và các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe khác trong quá khứ.
Các hướng dẫn của FDA phải được đáp ứng trước khi vắc-xin COVID-19 được chấp nhận để sử dụng EUA, bao gồm các tiêu chuẩn an toàn và hiệu quả và được xem xét bởi các chuyên gia y tế độc lập.
Nếu FDA chấp thuận vắc-xin cho EUA, một ủy ban tư vấn độc lập thứ hai sẽ đánh giá dữ liệu về tính an toàn và hiệu quả. Ủy Ban Tư Vấn về Thực Hành Tiêm Chủng (Advisory Committee on Immunization Practices -ACIP) này sau đó sẽ đưa ra khuyến nghị về việc có nên sử dụng vắc-xin hay không. Nếu họ đề nghị, ACIP sẽ ban hành hướng dẫn cho các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
FDA và CDC sẽ tiếp tục theo dõi tính an toàn và hiệu quả của vắc-xin ngay cả khi vắc-xin đã được phê duyệt.
Vắc-xin COVID-19 được phát triển và thử nghiệm về tính an toàn và hiệu quả như thế nào?
Sự an toàn của vắc-xin là ưu tiên hàng đầu. Tất cả các vắc-xin COVID-19 đều phải trải qua quá trình kiểm tra nghiêm ngặt và nhiều bước và quá trình đánh giá trước khi có thể được sử dụng tại Hoa Kỳ. Chúng bao gồm các nghiên cứu với hàng chục ngàn người và được xem xét dữ liệu do ban giám sát an toàn độc lập. Thuốc sẽ chỉ được chấp thuận hoặc được phép sử dụng nếu chúng đạt được các tiêu chuẩn về an toàn và hiệu quả. Thuốc vắc-xin chủng ngừa cũng sẽ được giám sát về độ an toàn sau khi được đưa ra.
Cách nào mà Vắc-xin COVID-19 được sản xuất nhanh như thế?
Thông thường, việc thử nghiệm và việc sản xuất vắc-xin được thực hiện theo các bước riêng biệt và tốn kém thời gian trong nhiều năm. Nhưng vì đại dịch, chính phủ liên bang đã tài trợ đặc biệt cho các nhà nghiên cứu và nhà sản xuất vắc-xin trong việc thử nghiệm và sản xuất cùng một lúc. Không có bước nào bị bỏ qua nhưng tiến trình phát triển có thể diễn ra nhanh hơn.
Khi vắc-xin được chấp thuận bởi EUA, các tình nguyện viên nhận tiêm vắc-xin COVID-19 được theo dõi trong một thời gian ngắn hơn so với quy trình phê duyệt vắc-xin thông thường. Thử nghiệm bất kỳ vắc-xin COVID-19 nào đều có đến hàng ngàn tình nguyện viên, và ít nhất một nửa số tình nguyện viên được theo dõi trong ít nhất 2 tháng sau liều vắc-xin cuối cùng của họ (thay vì 6 tháng trở lên trong một quá trình thông thường). Tuy nhiên, trong thời gian hai tháng thì hầu hết các tác dụng phụ từ vắc-xin đều được dự kiến là sẽ xuất hiện rồi.
Có thể là các tác dụng phụ hiếm chỉ có thể được nhìn thấy khi hàng triệu người được tiêm vắc-xin. Vì lý do này, sự an toàn của vắc-xin COVID-19 sẽ tiếp tục được theo dõi sau khi chúng được đưa ra.
Vắc-xin COVID-19 hoạt động như thế nào?
Vắc-xin COVID-19 giúp cơ thể chúng ta phát triển khả năng miễn dịch đối với vi rút gây ra COVID-19 mà không làm chúng ta mắc bệnh. Khi quý vị tiêm vắc-xin, hệ miễn dịch của quý vị tạo ra các kháng thể và các tế bào chống nhiễm trùng khác để bảo vệ quý vị trong trường hợp quý vị bị nhiễm vi rút.
Lợi ích của việc tiêm vắc-xin COVID-19 là gì?
Tiêm vắc-xin COVID-19 sẽ giúp quý vị không bị ốm hoặc bệnh nặng với COVID-19.
Vắc-xin giúp bảo vệ quý vị bằng cách giúp cho hệ thống miễn dịch của cơ thể quý vị chống lại vi rút mà không cần phải bị nhiễm COVID-19.
Trong các thử nghiệm lâm sàng, vắc-xin COVID-19 hiện tại có hiệu quả cao trong việc bảo vệ mọi người khỏi COVID-19.
Vắc-xin COVID-19 sẽ là công cụ quan trọng giúp ngăn chặn đại dịch.
Đeo khẩu trang và cách ly xã hội giúp giảm nguy cơ tiếp xúc với vi rút hoặc lây bệnh cho người khác, nhưng chỉ những biện pháp này là chưa đủ. Vắc-xin sẽ hoạt động với hệ thống miễn dịch của quý vị để sẵn sàng chống lại vi rút nếu quý vị bị nhiễm.
Sự kết hợp giữa việc chích ngừa và tuân theo các khuyến nghị về sức khỏe cộng đồng để bảo vệ bản thân và những người khác sẽ mang lại sự bảo vệ tốt nhất khỏi COVID-19 tại lúc này.
Theo thời gian, khi nhiều người được chích ngừa, chúng ta có thể không còn cần các biện pháp phòng ngừa COVID-19 cần thiết như hiện tại.
Vắc-xin mRNA là gì và nó hoạt động như thế nào?
Hai trong số các vắc-xin COVID-19 đầu tiên được tạo ra với một công nghệ sử dụng mRNA (RNA thông tin), và không chứa đựng vi-rút COVID-19. Vắc-xin mRNA là một "bản vẽ phân tử" và dạy các tế bào của chúng ta cách tạo ra protein. Mặc dù những vắc-xin mRNA này là được phép sử dụng đầu tiên, công nghệ mRNA đã được nghiên cứu trong 30 năm qua. Khi quý vị tiêm vắc-xin, mRNA hướng dẫn các tế bào của chúng ta tạo ra một loại protein giống hệt như được tìm thấy trên bề mặt của vi-rút SARS-CoV-2. Protein đó sau đó kích hoạt hệ miễn dịch của chúng ta để tạo ra một phản ứng bảo vệ chống lại nó.
Vắc-xin mRNA không chứa vi-rút hoặc tạo ra vi-rút. Chúng cũng không thể gây nhiễm COVID-19. Tuy nhiên, như với các loại vắc-xin khác, một số người có thể bị các triệu chứng thường kéo dài trong một hoặc hai ngày, chẳng hạn như đau nhức nơi họ bị tiêm, mệt mỏi, đau đầu hoặc sốt.
Vắc-xin mRNA không đi vào nhân tế bào của các tế bào của chúng ta hoặc vào DNA của chúng ta hoặc vào gen của chúng ta. Một khi mRNA đã dạy các tế bào của chúng ta xong rồi, enzym trong cơ thể ta sẽ phá vỡ mRNA để nó không còn trong cơ thể ta nữa.
Khi nào tôi có thể tiêm vắc-xin COVID-19?
Vắc-xin COVID-19 sẽ đến với số lượng rất hạn chế ở bang Washington trước cuối năm 2020. Trong khi vắc-xin đang thiếu hụt, chúng sẽ được Bộ Y tế Tiểu bang Washington xem xét ưu tiên, theo khuyến nghị của Ủy Ban Tư Vấn về Thực Hành Tiêm Chủng (Advisory Committee on Immunization Practices -ACIP) của CDC. Số lượng vắc-xin rất hạn chế trong những tuần đầu tiên sẽ chỉ được trao cho nhân viên có nguy cơ cao trong các cơ sở y tế và những người trong các cơ sở chăm sóc dài hạn như nhà dưỡng lão.
Dần dần vắc-xin COVID-19 sẽ được cung cấprộng rãi hơn vào năm 2021. Những người có nguy cơ cao bị nhiễm COVID-19 hoặc có vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nếu họ bị nhiễm bệnh sẽ được ưu tiên, chẳng hạn như người lớn với tình trạng sức khỏe nguy hiểm cao, người lao động thiết yếu có nguy cơ tiếp xúc với COVID-19 và người 65 tuổi hoặc trở lên. Cuối cùng, tất cả những ai muốn tiêm vắc-xin sẽ có thể được tiêm.
Tìm hiểu thêm về việc phân phối vắc-xin COVID-19 của Tiểu Bang Washington tại đây (trang web chỉ có bằng tiếng Anh).
Chi phí tiêm vắc-xin COVID-19 là bao nhiêu?
Vắc-xin COVID-19 được miễn phí. Thuốc vắc-xin chủng ngừa sẽ được Medicare, Medicaid và hầu hết các bảo hiểm tư nhân chi trả, và chi phí của thuốc vắc-xin chủng ngừa sẽ được chi trả cho những người không có bảo hiểm.
Có thể có một khoản thanh toán phụ trả (copay) hoặc phí khám tại văn phòng, tùy thuộc vào chương trình bảo hiểm của quý vị hoặc bác sĩ quý vị khám.
Sở Y Tế Công Cộng - Seattle & Quận King cũng đang lên kế hoạch cho các cơ hội dành cho các phòng khám tiêm vắc-xin miễn phí. Phân phối công bằng là ưu tiên của các phòng khám này. Nhiều thông tin hơn sẽ được chia sẻ rộng rãi khi chúng ta bước vào giai đoạn phân phối này.
Tôi cần tiêm bao nhiêu liều vắc-xin?
Vắc-xin COVID-19 hiện tại đòi hỏi hai liều, một liều để bắt đầu xây dựng bảo vệ và liều thứ hai để tối đa hóa và hoàn toàn bảo vệ.
Quý vị cần tiêm mũi thứ hai 21 hoặc 28 ngày sau mũi thứ nhất, tùy thuộc vào loại vắc xin. Quý vị sẽ cần tiêm cùng một loại vắc-xin cho cả hai lần. Khi quý vị tiêm mũi đầu tiên, nhà cung cấp dịch vụ tiêm chủng sẽ cho quý vị thông tin về thời điểm để tiêm liều thứ hai.